De controle terugnemen | 10 tips om minder op je telefoon te zitten

Bij mij was het geen plotselinge ommekeer, geen aha-moment waarin ik het licht zag. Het ging heel geleidelijk. Niet omdat ik ‘n documentaire keek, of omdat het hip is om bewust te leven. Ik had er zelf last van. Door kleine aanpassingen te maken, ervaarde ik meer rust. Van die rust wilde ik meer. Ik bleef aanpassingen maken, soms zelfs hele grote.

Vorige week schreef ik in dit artikel al dat ik nog altijd de juiste balans zoek. Het is net als gezond eten, ik weet dat het goed voor me is, maar ik ben gewoon gek op chocolade. Ook daarin vind ik niet altijd de balans. Dan gaat in een keer een hele chocoladereep op. Net zoals ik nu weer te vaak mijn telefoon pak.

Ik vind mijn telefoon geweldig. Ik maak mooie foto’s, heb fijne gesprekken met vriendinnen, houd m’n financiën bij, draai mijn favoriete liedjes, bestel boeken bij de bibliotheek en krijg een wereld aan informatie binnen. Ik zou absoluut niet meer zonder mijn telefoon willen. Maar ik zou wel graag zonder mijn telefoon kunnen.

Wat ik fijn zou vinden is om mijn telefoon te gebruiken wanneer ik dat wil. Niet omdat ik me verveel, een loos momentje heb, of gewoon uit automatisme. Maar wanneer ik het écht wil. Er bewust voor kies.

Om het mezelf makkelijker te maken heb ik een aantal dingen aangepast aan mijn telefoon:

  • notificatiemeldingen uitschakelen

Ik heb al mijn meldingen uitgeschakeld. Het begon met mijn telefoon op stil zetten, maar dan hoorde ik zelfs niet meer als ik gebeld werd. Ik zag nog steeds alle bolletjes bij de apps staan, die me vertelden hoeveel gesprekken, mailtjes en facebookmeldingen ik had gemist.

Door je notificaties allemaal uit te schakelen zie je deze meldingen niet meer. Er komt geen signaal binnen, geen trilling, geen piepje. Je kunt natuurlijk zelf kiezen welke notificaties je wel en niet uitschakelt. Maar als je heel eerlijk bent naar jezelf: wat is zo belangrijk dat niet tot later kan wachten?

  • donkere modus

Een donkere modus is beter voor je ogen. Ik vind de donkere modus vooral rustiger en dat is precies wat ik fijn vind. Een donkere modus kun je heel eenvoudig aanzetten op je telefoon. Toen deze functie nog niet standaard op mijn telefoon stond, gebruikte ik een app dat zorgde voor een donker thema. Alles wat eerst wit was, wordt nu zwart. Even wennen, maar heel fijn.

  • saaie achtergrond

Ik wisselde regelmatig van foto’s op mijn telefoon. Een mooie foto van m’n reis als de telefoon vergrendeld is, een schattige foto van mijn neefjes als ik mijn telefoon ontgrendelde. Nu heb ik een zwarte achtergrond. Niets leuks aan, precies de bedoeling.

Google op ‘zwarte achtergrond’ en download de afbeelding die helemaal zwart is en stel deze in als je beginscherm en je achtergrondscherm.

  • verwijder apps

Als je teveel tijd doorbrengt op Instagram, Facebook of ‘n andere app, verwijder deze dan. Is niet zo leuk in het begin, maar werkt wel. Ik keek op FB of Insta via de laptop. Misschien een keer per 2 dagen. Is nogal een gedoe om daarvoor iedere keer de laptop te pakken. Na die twee dagen blijkt dat je helemaal niet zoveel gemist hebt.

Denk vooral niet dat je het aankunt om ze weer op je telefoon te installeren. Die fout maakte ik en ik zit er nu weer veel te vaak op. Het werkt gewoon verslavend.

Verwijder ook apps die je niet zoveel gebruikt. Tegenwoordig kun je voor alles wel een app downloaden, maar vraag je af of je ze echt nodig hebt. Houd je telefoon simpel.

  • een simpel beginscherm

Plaats alleen de apps op je beginscherm die je graag gebruikt en waar je makkelijk toegang tot wilt hebben. Bij mij is dat telefoon, agenda, chrome, klok en camera. Werkt ook niet verslavend. Ik zit nooit doelloos naar de tijd te kijken via de klok, of eindeloos mijn agenda door te bladeren.

  • verstop je apps

Apps die ik minder vaak gebruik of die verslavend werken heb ik iets verder weg gestopt. Op mijn tweede scherm heb ik mapjes gemaakt en daar een onderverdeling gemaakt die voor mij logisch is. Ik heb maar vier mapjes, waarvan een mapje volstaat met ongebruikte apps die ik niet kan verwijderen (zitten standaard op mijn telefoon, maar gebruik ik niet).

De leukste apps springen hierdoor minder in het oog, wat alleen maar goed is. Laatst las ik ergens de tip dat je regelmatig je apps moet verplaatsen. Je weet namelijk blindelings je apps te vinden, niet iets wat je graag wilt als je bewust wilt omgaan met je telefoon. Door ze regelmatig te verplaatsen, moet je ze bewust zoeken, wat voorkomt dat je doelloos gaat scrollen.

  • koppel niet al je apparaten aan je smartphone

Je kunt alles koppelen aan je telefoon. Je tv, lampen, thermostaat, airco, radiosysteem, sporthorloge en airfryer. Oke, die laatste weet ik eigenlijk niet. Misschien wel handig dat je telefoon piept als je frietjes klaar zijn.

Ik heb zelf mijn Sonosbox en mijn Hue lamp gekoppeld. De sonos vind ik niet zo erg, handig om via Deezer liedjes te zoeken en meteen af te laten spelen. Wat ik vooral fijn vind is dat ik ‘m gewoon aan en uit kan zetten met ‘n druk op de knop. Daar hoef ik mijn telefoon niet voor te gebruiken. Ik krijg dan de speellijst te horen die ik als laatste heb geluisterd. De lamp vind ik wel vervelend. Deze moet ik altijd aan- en uitzetten via mijn telefoon. Daar moet ik dan ook nog de bluetooth en locatievoorzieningen voor aanzetten, iets wat ik standaard uit heb staan. Ik mis ‘n knopje op de lamp waarmee ik ‘m uit kan zetten.

  • leg je telefoon ver weg

Wanneer die niet in de buurt ligt, is de verleiding ook minder groot. Wat ook kan helpen is om je schermtijd in te stellen. Zo kun je bijvoorbeeld aangeven dat je na 20u niet meer op je telefoon kan. Of dat je maximaal 1 uur per dag een bepaalde app kunt gebruiken. Mijn schermtijd staat nu op 2 uur per dag voor alles. Nadeel is dat je heel eenvoudig om extra tijd kunt vragen, wat ik soms dus ook doe.

  • bewaar voor een later tijdstip

Ik pak mijn telefoon vaak wanneer ik geen zin heb in datgene wat ik aan het doen ben. Ik zoek naar afleiding en stel ondertussen de rest uit. Wat dan handig is om te doen, zodat je jezelf niet verliest in de online wereld en pas ‘n half uur later weer terug bent, is om alles wat je zou willen lezen of bekijken te bewaren voor later. Later blijkt dat je de helft toch niet zo interessant vindt.

Ik heb ook de functie ‘discover’ uitgeschakeld. Zodra ik Chrome open op mijn telefoon, krijg ik behalve het beginscherm van Google, daaronder een hele reeks met schreeuwende koppen. Beroemdheden die uit elkaar zijn, een nieuwe film, de laatste modetrends. Interesseert me eigenlijk niets, maar zou ik in zo’n verveelmomentje toch op klikken en lezen. Ik heb dit nu uitgeschakeld, waardoor ik het ook niet te zien krijg. Weer een verleiding minder.

  • maak regelmatig je telefoon leeg

Ik probeer wekelijks mijn telefoon leeg te maken. Ik verwijder alle foto’s die ik niet wil bewaren, sla de rest op de computer op. Ik verwijder berichten, verwijder alles wat ik had bewaard om later te lezen (als ik ze nog steeds niet heb gelezen vind ik het toch niet zo interessant), verwijder notities en zorg dat mijn telefoon opgeruimd is. Zo kan ik me nooit verliezen in oude berichten herlezen, oude foto’s of filmpjes bekijken of notities van 4 maanden geleden lezen.

De eerste keer is altijd veel werk. Wie heeft er niet honderden foto’s op z’n telefoon staan? Daarom probeer ik het ook wekelijks te doen, dan is het klusje snel geklaard!

Ondanks dat mijn telefoon veel saaier is, blijft de verleiding toch groot. Vind ik niet erg. Ik gebruik mijn telefoon ook heel graag. Het is wel belangrijk dat ik er regelmatig even bij stil sta, weer even besef hoeveel ik mijn telefoon gebruik en bij mezelf voel of ik daar blij mee ben.

Ben jij blij met hoeveel en hoe vaak je op je telefoon kijkt? Als je nog tips hebt, laat het vooral weten.

Afbeelding is een screenshot van mijn beginscherm. Zwarte achtergrond en alleen de belangrijkste apps. Lekker saai!

Niets missen? Schrijf je in voor de maandelijkse nieuwsbrief

Kostbare aandacht

Afwezig pak ik mijn telefoon, ik ben eigenlijk met iets anders bezig. Ik ontgrendel mijn scherm en open ‘n app. Gedachteloos scrol ik langs foto’s, filmpjes, teksten, artikelen en advertenties. Niets nieuws, omdat ik 5 minuten geleden nog op diezelfde app zat, te scrollen en te kijken naar andermans leven.

Nadat ik The Social Dilemma had gezien op Netflix, wist ik dat ik dit niet wilde. Deze documentaire kroop onder mijn huid en bleef daar een hele tijd zitten. Er komen technische experts aan het woord, die waarschuwen voor hun eigen creaties. Die uitleggen hoe apps worden bedacht en ontwikkeld en hoe deze continu worden verbeterd. Er wordt niet nagedacht wat goed is voor de mens, er wordt gedacht wat goed is voor het bedrijf. Wat goed is voor het bedrijf is dat jij zo veel mogelijk tijd op hun platform doorbrengt. Jouw aandacht is kostbaar. Hoe langer jij erop zit, hoe meer advertenties je ziet, hoe meer geld zij verdienen.

Tijdens het kijken krijg je sterk het gevoel dat je zelf niet meer de baas bent over je telefoongedrag. Zij hebben dit zo knap gedaan, dat je niet in de gaten hebt dat je enorm gemanipuleerd wordt. Je raakt verslaafd. Zodra je een melding krijgt, pak je je telefoon. Ongeacht waar je mee bezig bent. Zodra je iets hebt gepost, check je voor likes. Onze aandacht wordt continu opgeëist.

Ik herkende zoveel in deze documentaire. Ik heb er nu meer oog voor, het valt me op als ik het zelf doe en zie het vaker om mij heen gebeuren. Ben je lekker aan het kletsen, kijkt de ander op z´n telefoon. Zit je in ´n vergadering, kijkt er iemand op z´n smartwatch. Waar de mens is, is de smartphone in de buurt. Door The Social Dilemma heb ik meer begrip voor het telefoongebruik, ook naar mezelf toe. Ze maken je het echt heel moeilijk om je telefoon weg te leggen.

Om de controle weer terug te pakken besloot ik om apps te verwijderen. Instagram van mijn telefoon af en een appblocker installeren, zodat ik niet meer via Chrome naar Facebook kon surfen. Dat werkte. Ik moest iedere keer de laptop pakken om op Instragram of Facebook te kijken en dat is een extra drempel. Dat gaat niet gedachteloos en is niet zo makkelijk als je telefoon pakken. Ik merkte ook dat ik Instagram minder leuk vond. Die app is ontwikkeld voor op je telefoon en dat merk je.

Toen startte ik mijn blog. Het leek me handig om FB en Instagram weer op mijn telefoon te installeren, zodat ik eenvoudig mijn blogs kon delen op social media. En dat gaat ook makkelijk. Maar daarnaast open ik weer 20 keer op ´n dag Instagram, kijk ik veel vaker op FB dan me lief is en check ik te vaak of ik weer likes of reacties heb. Ik ben gezwicht. Het duurde even voordat ik dat in de gaten had.

Nu begin ik gewoon opnieuw. Ik ben op zoek naar een handige app (de ironie) die ervoor zorgt dat ik maar maximaal 2x op een dag ‘n app kan openen. Tot nu toe kan ik dit niet vinden, je kan alleen tijdslimieten instellen. Mij gaat het juist om het gedachteloos oppakken, niet om de hoeveelheid tijd. Als je binnen 30 sec. klaar bent, maar wel iedere 5 minuten de app opent, dan klopt er ook iets niet.

Ik blijf de balans zoeken. Tussen aanwezig zijn op social media en aanwezig zijn in het moment.

Foto van Bagus Hernawan via Unsplash