Wat je ziet en hoort

Pas als je er op gaat letten, merk je hoe vaak het voorkomt. Maar gelukkig ook hoe vaak het steeds beter gaat.

Ik heb het over beeldvorming in de media. Deze week heb ik een aantal keer een radioreclame gehoord die me irriteert. Niet vanwege de stem of het vervelende deuntje, maar vanwege de stereotypering. Een vrouw zit niet zo lekker in haar vel, omdat er te veel van haar gevraagd wordt op het werk en privé. Ze bespreek dit met haar leidinggevende en hij was begripvol. Samen lossen ze dit op. Moraal van het verhaal: praat erover en zoek naar een oplossing. Mooie boodschap, maar had dat niet anders gekund? Een vrouw die werk en privé (denk vooral aan huishouden, kinderen, mantelzorg) niet geregeld krijgt en een man als leidinggevende. Waarom is er niet gekozen voor een man die moeite heeft met het thuiswerken en struggelt om de ballen in de lucht te houden. Die naar zijn leidinggevende stapt en dat zij heel begripvol is. Boodschap blijft hetzelfde, erover praten en naar een oplossing zoeken.

In een andere radioreclame hoorde ik een vrouw zeggen: ‘Kook je nu alweer in mijn kantoor?’ Waarop een man antwoord dat zij alweer in zijn keuken werkt. Het gaat over verhuizen of verbouwen, waarbij de vrouw aangeeft dat verbouwen een goede optie is. De man heeft twee linkerhanden en verhuist liever. Fijn dat niet standaard de vrouw in de keuken staat, terwijl de man werkt. En dat van de man niet wordt verwacht dat hij goed kan klussen.

Op de website van WOMEN Inc staat dat de media een belangrijke rol hebben in het vergroten en verkleinen van kansen. Het is tijd vor een inclusieve media, waarin iedereen gehoord en gezien wordt en waarin stereotiepe beeldvorming de kansen van bepaalde groepen niet inperkt.

Wist je dat slechts 3% van de advertenties vrouwen in leiderschapsposities laat zien? Vrouwen bijna 2 keer vaker dan mannen in een keuken worden gerepresenteerd? Mannen twee keer vaker in een setting van een sportevenement voorkomen? In kinderboeken slechts 13% van de moeders een betaalde baan heeft? Bijna 6 keer minder dan in werkelijkheid.

Als je het niet ziet, weet je ook niet dat je het kunt zijn. Als je geen vrouwen in leiderschapsposities ziet, hoe leer je dan als klein meisje dat je het wel kunt worden? Als je geen mannen in verzorgende rollen ziet, hoe leer je dan als klein jongetje dat je het wel kunt worden? Representatie is belangrijk.

Let jij er wel eens op wat je op televisie ziet, in tijdschriften of reclameblaadjes en op de radio hoort? Sta je er bij stil wat je kinderen zien en horen en welk beeld dat schetst? Het beeld dat jongens niet met poppen kunnen spelen bijvoorbeeld, of meisjes geen auto’s leuk kunnen vinden. Zelf meer invloed willen hebben op wat je kinderen lezen, zien en horen? Er zijn echt goede kinderboeken die juist helemaal geen stereotiepetjes gebruiken. Zo las ik zelf bijvoorbeeld: ‘Mama is minister-president’ van Ody Neisingh & Marieke Visser. Ontzettend leuk boek en er komt een hele serie van! Als je googelt op inclusieve kinderboeken vind je er nog veel meer.

Door het donker

Toen ik jong was, mocht ik van mijn ouders nooit door het donker. Overbezorgd vond ik ze. Inmiddels ben ik 36 en ben ik ontelbare keren alleen door het donker gegaan. Gisteravond nog, toen ik het laatste rondje met het hondje liep.

Voorheen liepen we het laatste rondje vaak samen, maar door de avondklok gaan we alleen. Gisteravond was mijn beurt. Ik doe mijn jas aan, strik mijn wandelschoenen en pak mijn sleutels. Mijn telefoon vergeet ik mee te nemen. Dit besef ik pas wanneer ik door het donkere paadje loop. Mijn handen glijden automatisch in mijn jaszak, om mijn telefoon te voelen. Ik vertel mezelf dat het niet uitmaakt en loop verder.

Het is rustig in het park. Ik zie niemand en hoor geen auto’s. In de flats om mij heen brandt licht. Indy loopt los en snuffelt aan ieder grassprietje. Het is een fijne plek om te lopen, maar toch houd ik de omgeving in de gaten. Zodra we in de buurt van de weg komen, lijn ik Indy aan. We lopen langs het gras, waar veel bomen staan en weinig verlichting is. Verderop zie ik iemand die mijn kant op loopt. Als we elkaar naderen zie ik dat het een jonge vrouw is. Ik weet niet zeker of dat aan mij ook te zien is. Ik draag lompe schoenen, mijn joggingbroek en wijde jas en loop in de schaduw van de bomen.

Ze pakt haar telefoon en begint te praten. Vlak daarna passeren we elkaar en zodra ze me beter ziet, glimlacht ze vluchtig.

Ik loop verder en vraag me af of ze bang was. Of ze net als ik, wanneer ik ‘s avonds alleen over straat loop, altijd iets alerter is. Of ze haar telefoon pakte om te laten merken dat ze niet écht alleen was. Of ze opgelucht was, toen ze zag dat ik een vrouw was.

Ik steek mijn sleutel in het slot en ben blij dat ik thuis ben.

Met vier dochters begrijp ik dat mijn ouders deze regel hadden. Niet alleen door het donker. Ik vraag mij af of deze regel er ook was geweest als ze vier zonen hadden gekregen.

Vrouwen voelen zich ‘s avonds op straat onveiliger dan mannen.

Twee weken geleden werd Sarah Everard ontvoerd en vermoord in Londen. Zij liep ‘s avonds in Londen alleen naar huis na een bezoek aan een vriendin, een wandeling van een uurtje. Een aantal dagen later werd haar lichaam gevonden. Via de hashtag #SarahEverard deelden veel vrouwen op Social Media hun ervaringen met naar huis lopen in het donker.

Ik zag de berichten voorbij komen. Vrouwen die hun sleutels in hun hand houden, hun telefoon binnen handbereik. Vrouwen die appen naar vriendinnen zodra ze thuis zijn. Die hun haren wegstoppen in een capuchon, die altijd op hun hoede zijn. Die in het donker sneller fietsen en ‘n omweg nemen om verlaten plekken te vermijden.

Ik ben zo’n vrouw. Op mijn hoede in het donker, blij dat het nu weer langer licht is.

Foto van Indy en mij op de heide, waar ze enthousiast achter een stok aan rent.